"RAWH U"

“I thinlung zawng zawngin Lalpa ring la, nangma hriatnaah innghat” suh tiin Thufing 3:5 ah kan chhiar a.

Kohhran mite tawngkam lar tak chu “Ni se” tih a ni a; “tur a ni”, tih aiah zai dam takin ni se tiin Kohhran hote kan inkaihruai a, thu pe aw takin Kohhranin aw kan chhuah ngai meuh lo. Thuthlung hlui kan thlir chuan “SUH” a tam em em a. Thusawm pek kan en pawhin SUH hlir a ni mai a. Keimah lo chu Pathian dang nei suh, Milem be suh, Ru suh, Awt suh  tih a ni a. I tih luih chuan a zuitu chu thihna a ni tlangpui a. Thuthlung tharah erawh chuan RAWH tih leh TUR A NI tih a lo tam thung a. I nu leh pa chawi mawi rawh chutichuan i tan a tha ang a, leiah hian i dam rei bawk ang. Ti tur min tih tih avanga zuitu pawh thil tha lam leh lawmman dawn lam a ni tlangpui ta a, tlemin a hahdamthlak deuh.

Kum a lo thar hian mi tin hian kum thar thutiam kan nei deuh ziah thin  a. Tipuitling tluantling tha hi chu sawi tur an vang khawp mai. “Eng emaw ka zir tawh ang” tih te, “Exer ka la tak tak ang” tih te,”Mei zuk ka sim ang” tih te,”Nupui fanau ka uap tam tawh ang” tih te hi thutiam lar pawl a ni a, mahse tihhlawhtlin tak tak erawh a har em em. Kuminah erawh chuan kumthar thutiam keimahni lamin dap lo vin, kan Bible in kum thar thutiam atana min thlan chhuahsak hi zir ho ta zawk ila ka ti a. Hlawkpui te kan awm theih tak mialin.

1. THIANGHLIM RAWH U:

I Petera 1: 15&16 ah chuan kan thianghlim a tulzia kan hmu a. Hei hi kumthar thuchah chu a ni. Thianghlimna hi chi hnihin a then theih a, pawn lam thianghlimna leh chhung lam thianghlimna a ni a. A eng zawk nge pawimawh ang tih hi hriat harsa lo tak a ni a, Pawn lam thiang hlimna hi chu ram hausa leh ram changkang te chuan harsa lo taka an nunpui a ni a. Ram rethei tan leh hnam hnuai hnung tan chuan pawn lam thianghlimna hi neih mai mai theih a ni lo. Sawrkar lam mawhphurna a nih tel miau vangin ram rethei leh changkang lo tan chuan thianghlim harsa tak a ni a. Pathian hian pawnlam thianghlimna hi ngai pawimawhin fet takin ham dawn se chuan ram chang kang lo leh hnufum tan chuan  Hebrai 12: 14 Thianghlimna lovin tuman LALPA an hmu lo vang tih te hi chhiar hrehawm tak tur a ni a. Chuvang chuan LALPA hian pawn lam chu a dahthupui lutukin a rinawm lova chhunglam thianghlimna a thlir zawk ngei ang.

Chhunglam thianghlimna chu mimalin kan tih theih a ni a. Sawrkar a inrawlh a ngai lova, Kohhran a inrawlh a ngai lova, sum ngahte, hausak te a tul kher lo. Mahnia kan nihna ang anga kan tih theih a nih avangin a fair a, chu chu Pathianin a phut hi chu niin a lang. Mathaia 5:8 ah chuan,”Thinlunga thianghlimte chu an eng a thawl e, Pathian an la hmu dawn si a,” a ti a.Thinlung thianghlim tura min tih chhan hi Pathian kan hmuh a duh em avang a lo ni.

Rinna lama naupang deuh tan chuan Thinlung thianghlim neih dan tur hi hriat harsa kan ti thei a, chuvang chuan thinlung bawlhlawh sawi ila, chumi letling neih tum chu a ni mai a. Tichuan kan hrethiam thei mahna. Thinlung bawlhlawh chu Thikna te, Itna te, Chapona te, Erna te, Huatna te, Ngeina te, Tenna te, Ei lohna te, Khakna te, Phunnawina te, Hurna te, Selna te, Mi relna te, Vuina te, Pangchanna te, Thinrimna te, mahni thuduhna te, Thatchhiatna te, Ba rulh tum lohna te, Fak beiseina te, Thian kawm fal tumna hmasialna te, Mi dang hmuhsitna te, Mahni hmasialna hrim hrim te a tam mai. Heng zawng zawng hi thianghlim lova min siamtute an ni a, heng te hi nei lo tura tan lak a ngai a, chu thianghlimna nei tur chuan kum tharah hma lak a ngai a ni.

2. RINAWM RAWH U:

Thupuan 2:10 ah chuan Thih thlengin rinawmin lo awm rawh...tichuan nunna Lallukhum chu ka pe ang che..” tih kan hmu a. Ringtu nun hi eng emaw chhunga that hluai chauh lam hi a ni lo tih a chiang a. Thih thlenga rinawm a ngai a, tha thlah loh a ngai tih a chiang reng mai. Bible in rinawm tura min tih hian RINAWMNA hian kawng hnih a kawk leh pek a.

1. A kawng khatna chu ring tlattu nih a ngaih chungchang a ni. Pathian hi beisei awm a nih tawh loh hnu leh beisei chi a nih tawh loh tak zet hnu pawh a, rin tlatna a kawk a. Thuthlungthara kan hmuh angin Isua chuan awm ang lo tak tak, theih awm loh tak tak thlengin thil mak a ti thei a. Mihring te beisei phak bak leh, beisei ngaihna pawh mihringin an hriat loh chin thlengin hna thawh mak a lantir thin a. Mitthi a kai tho va, Uain a tipung a, mipui sang tam tak mak takin a hrai a, a tam mai. Isua hi thilmak ti thin Pathian a nihzia a inentir tawh a, chu chu beisei tlat a, harsatna leh manganna kan tawh chang pawh a Amah ringtu te chuan ring tlat turin min duh a, chu chu thih thlengin rinawmin lo awm rawh min tih dan kawng khat chu a ni.
2. A kawng hnihna erawh chu Thih thlengin ka rin ngam zawng turin awm rawh a tihna a ni leh thei ang. Rinawm chuan rintlak nun a kawk a, mi rintlak te chu rinawm kan ti fo thin. Mawhphurhna pek ngam, pek ang ngeia chanvo petu duh dan tihlawhtling thin te hi mi rinawm chu an ni leh a. Kan Pathian hian a chang chang chauhva rin ngam  ringtu hi a duhkhawp lo niin a lang. Chuvang chuan ringtute chu thih thlenga rin tlak, chanvo pek tlak, rinawm ni turin a beisei a ni. Chung mite chu nunna Lallukhum a tiam reng a ni. Hun bi ruat a tlai loh te, chhuanlam siam loh te, phat loh te, mi dem chin loh te, mi dang phut run loh te, mahni chanvo theihtawp chhuah a hlenchhuah te, tha thlah hauh lova mahni kova tla chhunzawm ngar ngar te, mi dang an awm lohna apianga a tul ang a tangkai tura lo inpek ve te, mi dang felna leh thatna lai lo hmuh thiamsak te ang te hi rinawmna kawngah a pawimawh em em vek a ni.

3. THLARAUVIN KHAT RAWH U:

A pawimawh ber kan tih theih hial tur chu Ephesi 5: 18 a sawi “Thlarau va khatin lo awm zawk rawh u..” tih hi a ni ngei ang. Thlarauva khat te awm dan te, thlarauva khah nawmzia leh ropuizia te kan sawi tam khawp mai. Mahse engtin nge thlarauvin kan khah ang tih hi practical deuhvin kan sawi khat hlein ka hria. Thlarauva khah chu a pawimawh em em a nih chuan a kalkawng leh tih dan tur chu awm ngei tur a ni a. Zirtirte hnena thlarau thianghlim a lo thlen khan an dil pawh a ni chuang lo va, hriat pawh an la hre chhin ngai lo; mahse thawk leh khatah a lo thleng thut mai kha a ni a. Chuvang chuan thlarauva khat tur hian tun lai khawvelah hian kan nghak ngawt ngawt tur em ni ang nge tih ve tur kan nei em?

Lal Isuan Nikodema hnenah pianthar pawimawhzia thu a sawi a. Piangthar chu thlarau thianghlimin a khawih ngei a, chu thlarau thianghlim chu thli thaw ang hian khawi atangin nge a lo kal khawiah nge a kal dawn a hriat theih loh thu a sawi bawk a. Tichuan miin thlarau thianghlima khah lo duh ta se, a kal kawng chu sawi thiam mai a har ta a. Bible hi ngun deuhva kan bih chuan he thlarau thianghlim chang tur hian a kawlkawng awm tlatin a hriat theih ta a ni.

Tirhkohte 2:38 ah chuan Petera’n chiang takin,”Sim ula….thlarau thianghlim pek hi in hmu ang,” a ti khawl mai a. Tichuan Sim chu thlarau thianghlima khahna kawngpui chu a ni ta ber mai a. Khawvelah fel famkim Isua chauh lo chu an awm loh avangin mi dang zawng chu sim tur nei kan ni theuh va. Mi fel nia inngai, sim tur chuang nei lo nia inngai tan chuan thlarau thianghlim pawlna neih chi ziazang a ni lo tih a chiang ta reng mai. Aw le, Isua Krista hminga kan sualte kan sim chuan thlarau thianghlimin min luah khat dawn a ni. Sual pakhat sim a, a dang sim chuang loh a kawk lo va, sual kan sim a, a hnu lawk tih zui leh a kawk bawk lo va, sual keimahni bet tlat te, rinna lama pen tura min tithuanthutu, keimahniin kan hriat reng te pakhat te te a sim a, thianghlim telh telh tur leh Amah ang deuh deuh turin min duh a. Sual kan simna hmun ruak apiang kha Pathian thlarau thianghlimin a rawn luah khat zar zar dawn si a.

Thlarau Thlinghlima khat tur hi mi chak te, mi hausa te, mi changkang te, ram hausa awm te, pumrua lian deuh te, hrisel tha leh pianhmang mawi deuh te, talent nei tha leh zahawm deuh te,hmangchang hria leh taima te, nun ngil leh mi hmuingil te leh a dang te pawh a ni ang. Chung mite tan chauh chuan duan lo ni ta se la; thlarau thianghlim; rinna kawng a min kaihruaitu leh kan nunna hnar hi mi tam tak chuan kan chang ve ngai lo vang. Amaherawhchu chutiang zawng ni lovin mimalin ama tana hnawk leh sual; mi dangin kan hriatsak loh mahni puala a lo sim zel chuan thlarau thianghlima chhun khah chhoh zel a lo ni mai dawn a ni. Hei tak mai hi Pathian thuruk ropui tak chu a ni.

Kan Pathian thu hi chhung lam nun leh mahniin kan tih theih midanga ingnghat lo a ni vek mai hi a ropui a, mahni tana chakai khawrh upa ten an ti hi a dik thui em em a ni. Chuvang chuan kum tharah hian mahni tana chakai khawrhin, Thianghlimna kawngah te, rinawmna kawngah leh thlarau thianghlima khahna kawngah te hian hma sawn tum ila, chumi tur chuan kum thar thutiam siam ila, Thinlung zawng zawnga Lalpa ringin;  mahni hriatnaa innghat bawk lovin; Lalpan engtianga awm turin nge min duh; eng thu nge chhiara zawm turin min duh tih ngun takin ngaihtuah ila; tichuan kan kum thar resolution tur kan sawi takah te khian kan hlawhtling deuh deuh thei ang. Pathianin a thu kan sawi te kan za atan malsawm rawh se...Amen.


(He thu hi January 1. 2015 kum thar inkhawm Mizo Presbyterian Church USA in tlai dar thumah kan neih a ka sawi a ni a. Kum thar ni tak hian hetiang hun hi ka la chang ve ngai lo va, ka thusawi that leh that loh te, mi tea nghawng a neih leh neih loh te thuhran ni se, keima mimal record ve hrim hrima ka duh vangin ka blog ah, chhuang lo takin kan tar ve a ni e. Chhiartute Lalpan malsawm rawh se)