A TAWK A AWM....

A TAWK A AWM!

Philippines ramah khian tribal hnam pakhat an awm a. Chung mite chuan thawnthu ngaihnawm tak pakhat an nei a. Chu chu an tu leh fate thlengin an inzirtir thin a, chu chuan an hnam a tihuaisenin a hmangaihtir a, an hnampui te hmangaihna leh mahni hnama induhna te a pe a, chuvang chuan Philippines hi ram dang mi, Spanish te, American te, Japanese ten awp tawh mahse, he tlang mi hnam hi chu tuman an awp ve ngai lo. Hnam thawnthu an neih that em vang a ni.

An thawnthuah chuan; Pathianin mihring a siam tirh khan hlumin a siam a, chu chu meiah a rawh ro va. Pathian chuan a lo vil tha tawk lo va, a lo rawh rei deuh va. A han hriat chhuah a, an phawrh meuh chuan a lo ut hle tawh a, chuta tang chuan midum ho hi an lo piang ta a ni. Pathian chuan tha a ti lova a dang a siam leh ta a. A ut lutuk a hlauh a vangin a phawrh thuai a, a la var pur a; chuta tang chuan mingo ho hi an lo piang leh a. Pathian chuan tha a la ti ta chuang lova a dang a siam leh a. 'Tun tum chu ngunthluk takin ka vil tawh ang,' a ti a. Tichuan a hun takah a thur ta a, keini ho hi kan lo piang chhuak ta a ni. Kan dum lo va, kan var hek lo, an ti thin. Keini Mizo te pawh hian chu chu kan tawmpui thei awm e.

Mizoramah political party duhawm tak mai Congress a lo lar chhuak a. He pawl hi India ram pum huap a ni a, a lian a, a zau a, an hausa bawk a. Mi tin an leng a, mi tam tak an awm a. Chu pawla awm te chu an rilru a zau va, Mizo hnam tan bika ding ni hek lo, Vai te, Khasi te, Bihari te, Bengali te, Nepali te, Tuikuk te, a hnam tin an leng vek mai. Mizo te pual bik a nih loh avangin a bik taka Mizo te duhsakna pawh awm tawh chuang lova, he pawl hi chu hnam tin inphek enna ang reng a ni. He pawla awm te hi chu an inti unau va, an inthliar lo va, an induhsaktawn a, hnam hrang hrang te pawh unau ang chiahin an awm a, hnam bik inlakhranna leh nun khaw chhuah tumna awm hran lo va, hnam tenau tan chuan ze hlohna lipui a ni hawt mai. Mahni hnam culture bik leh tih dan phung a leklam hleih theih loh a ni ber mai a, inhrutrualna, inchhuan finna lipui (big boiling pot) a ni. Kan hnam ze mawi hloh duh lo tan chuan telna chi a ni lo va, kan hnam ze bil hloh pawi ti lo leh chhuang hran lo tan chuan bawh huam huam chi a ni.

Congress zawng a zau em mai tiin miin MNF an zui a. Hei hi chuan kan hnam a ngai pawimawh khawp mai. A Mizo em em a, he pawl duh dan chuan thil reng reng hi Congress tih dan letling hi a ni fai deuh vek mai. Inphalrai huam ai chuan inkharkhip bam mai te an thlang a, Mizo tak mai a, ramri hung fel thlap mai te an sawi tui hle thin. Mizo pual ngei pawl ni bik hliah hliah a an inhriat avangin he pawl awm lawklawh tawh te chuan party dang hi chu an hmu jenlail hu mai a. Congress ngat phei hi chuan an luak a ti chhuak a. An ni chu Mizo bik hliah hliah, hnam hmangaihtu fal tak angin an inngai a, an inzirtir bawk niin a hriat. 'Tam tlurh ai chuan tlem rem rawm ruh tak' nih an duh fo thin a, Ram hmangaih te, Mizo tih te, Remna leh muanna te hi mawlmang takin an pual bik liau liau niin an hria a, rilru zau tur lam aiin rilru zim lam hawi zawng, vai haw zawng leh hnam dang ngaithei lo zawng zelin an inzirtir emaw ni chu aw a tih theih fo thin a. Awm pawh a awm a chhan chu he pawl hian Mizo chauh a huam avangin; chuvang chuan Mizo inti thei hrih lo te tan te, Mizo ni ve ngai lo tur te tan te chuan he pawlah hian hmun a awm lo reng reng a, a awm ngai lo ang a; a zim tlat.

Congress a zau lutuk a, MNF an zim lutuk a tiin Chung lam hriattirnain a tawk chauh tur ZNP a lo piang ta a. He ZNP hi chuan Zo hnathlak zawng zawng hnam 12 a huam a, ngai teh u Vai ngalsin leh hnam duk dak lo chu zu huam chuang hauh lo va! Bihari te, Kashmiri te, Vai leh Hindu chi reng reng a huam ta hauh lo mai. Hei ngei hi kan mil tawk, kan tana tha tur pawl chu a va ni thei mai awm em! He pawl hian Congress angin vai zawmpui a nei lo va, Zoram chhul chhuak ngei a ni a, MNF angin Zo hnam peng hrang hrang te a chhawk ve si lo. Congress ho chu India ram pum ang hian an lung awi a, ramri mumal pawh an ngaihsak lem lo. MNF chuan kan ram neih mek te hi an duh tawk der a, hung fel mai an duh a, mahse ZNP chuan Pathiana rinnna nghat chungin leh khawvel her zelah beiseina dahin he kan ramri hman mek aia zau fe hi luah thei turah an inngai a. Zo hnahthlak zawng zawng te bawh chin ram hi rorelna hmun khata awm turin political vision thui tak an nei a ni. He vision hi Congress ten sawi ve se nuih a za, MNF ten sawi ve se a huatthlala tlat. An hun lai zawng zawnga an khawsakzia en hian heng pawl pahnih te hi chuan he vision kher hi chu an sawi ve thiang lo hrim hrim.

Chutichuan, sawrkar hmasa tawh te thil tih chhia te hnual suat a, an tih that te tung ding a, thil tha dang tam tak; sawrkar hmasa ten tih nachang an hriat loh, an tih theih loh, an tih peih lohte ti thar turin ZNP chuan rilru thui tak nen he kan Zo Nation hi a din thar dawn a. Zau luat avanga rilru na te, zim luat avanga lunghnur taka hnawl hnuten tanrual hi chakna ni tih hre thar lehin...khawnge a sa lai taka chhu duh lo ten a eng lai berah tal chhu se...a ...'Ni' ah ngei in chhu khauh khauh ang u hmiang.